De economische crisis, de klimaatcrisis en natuurlijk de coronacrisis; onze maatschappij is de laatste jaren meerdere malen op haar vingers getikt. Waar sommigen overtuigd zijn van het toeval van deze gebeurtenissen, wijten anderen ze aan de karakteristieken van ons sociaaleconomische systeem. Er wordt nog altijd geconsumeerd en geproduceerd alsof we niets te verliezen hebben, maar dat hebben we wel. De planeet kan namelijk prima zonder ons, maar wij niet zonder de planeet. Dit gegeven is de kiem van de steeds groter wordende degrowth movement: een beweging die pleit voor een systeem waarin ‘genoeg’ de norm is en sociale en ecologische grenzen worden gerespecteerd. Blyde is beginner in en groot fan van degrowth en laat je er in deze blog graag kennis mee maken. Sluit jij je ook aan?
Een eind aan ‘the treadmill of desire’
In onze kapitalistische maatschappij heerst nog altijd de overtuiging dat economische groei onze kwaliteit van leven verhoogt. Op bedrijfsniveau leidt dat tot het eindeloze streven naar winst; op individueel niveau tot het idee dat ‘meer’ altijd beter is. Een groter huis, een grotere auto, nog meer kleren, nog meer gadgets en uiteraard de allernieuwste iPhone. De grote rode stopknop lijkt op de treadmill of desire te ontbreken. Door sociale druk, invloeden vanuit de media en de menselijke behoefte om onderdeel te zijn van een groep worden we constant bevestigd in het idee dat (meer) consumeren gelukkig maakt. Maar – surprise – het bezit van een grote hoeveelheid spullen leidt helemaal niet tot meer welzijn of geluk. Bovendien veroorzaken overconsumptie en het streven naar winst een enorme druk op (uitputbare) sociale en ecologische systemen. Het gat tussen arm en rijk wordt groter, biodiversiteit neemt af, en de temperatuur op aarde blijft stijgen. Feit is dat wanneer we deze grenzen blijven overschrijden, de maatschappij ineen zal storten. De degrowth of post-growth beweging pleit daarom voor een nieuwe consensus: één waarin welzijn boven welvaart wordt geplaatst en duurzaamheid de leidraad is.
Ontgroeien
Voor degrowthers is de connotatie van het woord ‘groei’ allesbehalve positief. Economische groei is namelijk onlosmakelijk verbonden met een hoge druk op sociale en ecologische systemen, die onder andere veroorzaakt wordt door de toename van CO2-uitstoot. Om die reden moeten we niet groeien, maar ontgroeien. Productie en consumptie reduceren. Niet streven naar meer, maar naar ‘genoeg’ en minder. Dit vergt een radicale shift in de status quo. Door early degrowthers wordt al volop geëxperimenteerd en nagedacht over alternatieve structuren op het gebied van politiek, economie en bijvoorbeeld voedselvoorziening. Zo worden de mogelijkheden van de permacultuur, voedselsoevereiniteit of een solidaire economie onderzocht. Het toont aan dat we onze consumptie wel degelijk kunnen verminderen, welzijn boven economische groei kunnen plaatsen en nog steeds een fijn leven kunnen leiden. Het is misschien niet wat we kennen, maar het went en gaat gepaard met nieuwe kansen.
“Rethinking economics is not about finding the correct one (because it doesn’t exist), it’s about choosing or creating one that best serves our purpose – reflecting the context we face, the values we hold, and the aims we have. As humanity’s context, values, and aims continually evolve, so should the way that we envision the economy.”
– Kate Raworth, Doughnut Economics
Have you ever f*cked the system?
Een complete systeemverandering lijkt ver weg, maar een betere wereld begint wel degelijk bij jezelf. Jij kunt bijdragen aan de transitie naar een duurzamere samenleving, al is het alleen maar door je af te vragen hoe het huidige systeem jou beïnvloedt en hoe je jezelf daartoe verhoudt. Kom je tot de conclusie dat je meer beïnvloed wordt dan je zou willen? Sluit je dan aan bij één van de tientallen levensstijlen die tegen de stroom ingaan en de post-kapitalistische degrowth-gedachte aanhangen. Let’s f*ck the system together! Door jezelf te zien als onderdeel van het systeem Aarde en genoegen te nemen met wat je hebt kunnen we sociale en ecologische problemen aanpakken. En wanneer je consumeert, onthoud dan goed dat je euro je stem is voor een betere wereld.
Wil je meer weten over degrowth, of heb je behoefte aan een dosis inspiratie? Check:
Fairytales of growth | Documentaire
In deze documentaire wordt de invloed van economische groei op de klimaatcrisis bestudeerd, en wordt degrowth gepresenteerd als alternatief systeem voor een beter leven.
Ontgroei | Webpage
Via de Nederlandse website van de degrowth movement blijf je op de hoogte van alle positieve ontwikkelingen naar een duurzaam systeem. Een fijne plek om even niet aan de consumptiemaatschappij te denken 😉
Degrowth als bittere noodzaak | De Correspondent
Dit artikel van de Correspondent legt je haarfijn uit waarom een systeemverandering nodig is om het klimaat te redden.
Less is more | Jason Hickel
Leuk, zo’n systeemverandering, maar hoe zit het dan met banen? En met vooruitgang? In dit boek gaat Jason Hickel dieper in op degrowth als alternatief voor kapitalisme, en beantwoordt hij alle vragen die je hebt gekregen op een inspirerende manier.
Recent Comments